محمدرضا عارف در آئین تکریم و معارفه نماینده ویژه رئیس جمهور و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضمن گرامی‌داشت شهدای عرصه مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اظهار کرد: شهدای این عرصه گمنام‌تر از دیگر شهدا هستند. موضوع وجود قاچاق در جامعه و علت شکل‌گیری آن مهم است، اینکه چرا قاچاق شکل می‌گیرد، قطعاً این پدیده دلایل اقتصادی، اجتماعی و روانی دارد.
وی به فرهنگ‌سازی غلط قاچاق در جامعه اشاره کرد و گفت: پدیده قاشق از نظر اجتماعی آثار بسیار نگران کننده و بدی بر جای می‌گذارد، قاچاق آثار سیاسی نیز دارد یکی از معیارهای ارزیابی کشورها موضوع مبارزه با فساد هست، ما با معیارهای مذهبی خودمان معتقدیم که نباید مال حرام در زندگی‌مان باشد. موضوع جدی این است که فرهنگ اسلامی چگونه می‌تواند قاچاق را تحمل کند؟
معاون رئیس جمهور بیان کرد: هنر ما درمان نیست بلکه ریشه کن کردن قاچاق است، نباید قاچاق به عنوان یک بیماری در جامعه فراگیر شود و بعد به دنبال واکسن باشیم، در ریشه کن کردن بیماری مشکل داریم؛ در برنامه هفتم آمده است که باید سالانه ۱۵ درصد قاچاق کاهش یابد، مسئله این است که چرا باید قاچاق وجود داشته باشد.
عارف افزود: انقلاب ما یک انقلاب اسلامی و فرهنگی بوده است، حرام، حلال، مال مردم و مال غصبی در احکام دینی ما جای دارد، چرا باید وجود قاچاق را بپذیریم و بخواهیم آن را ۱۵ درصد کاهش دهیم. اینکه سالانه ۱۵ درصد قاچاق را کم بکنیم یعنی وجود آن را پذیرفته‌ایم، چرا این پدیده به وجود آمده است و با کدام یک از معیارهای انقلاب ما سازگاری دارد؟
او خطاب به حاضران در نشست، بیان کرد: فرمان مقام معظم رهبری در اوایل دهه ۸۰ که موضوع آن مقابله با فقر فساد و تبعیض بود، ایشان اخیراً گله‌ای از همه دولت‌ها داشتند که کماکان مسئله ما مبارزه با فقر و فساد و تبعیض است، آیا اگر فقر و یا تبعیض نبود فسادی هم بود؟
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه قاچاق سامان اقتصادی کشور را به هم می‌ریزد ادامه داد: قاچاق حتی انگیزه برای تولید را از بین می‌برد، برای رسیدن به راه حل با ثبات و ماندگار باید عوامل ایجاد کردن این پدیده شوم را که تقریباً قبح آن در جامعه ریخته است و گاهی به عنوان هنر تلقی می‌شود را، شناسایی کنیم.
عارف با ذکر مثالی بیان کرد: برخی با افتخار می‌گویند که چگونه کالایی را از مرز و گمرک رد کرده‌اند. برخی با نیت خیر سفر می‌کنند اما قاچاق می‌کنند، از آنجایی که از نظر فرهنگی افراد را توجیه نکرده‌ایم در سفری که برای فعل ثواب رفته است مرتکب فعل حرام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه قبح قاچاق در جامعه ما متأسفانه چندان شفاف و روشن نشده است، بیان کرد: بر روی آثار متعدد قاچاق از جمله آثار سیاسی آن که بر حیثیت نظام تأثیر می‌گذارد چندان بحث نکرده‌ایم، در چهار سال اول دهه ۸۰ نظام ما به این باور رسیده بود که باید اصلاحات ساختاری انجام دهد، تشکیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یکی از دستاوردهای برنامه سوم توسعه بود. این نشان داد که مبارزه با قاچاق پدیده‌ای فرابخشی و حتی فراقوه‌ای است.
معاون اول رئیس جمهور که برگه کاغذی را برای قرائت آمار قاچاق سال ۱۴۰۰ در دست داشت، عنوان کرد: این آمار را ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز من داده است بیایید دعا کنیم که این آمار غلط باشد. حجم کالای قاچاق شده در این سال ۲۳.۳ میلیارد دلار بوده است، یعنی ۲۵ درصد تجارت خارجی ما به صورت قاچاق انجام می‌شود. طبق همین آمارها حجم صادرات ما ۱۶.۹ میلیارد دلار بوده است.
او با اشاره به اینکه در مورد قاچاق صادرات حدود ۳ میلیارد دلار نفت و فرآورده های نفتی بوده است، افزود: مردم سوال می‌کنند روزی ۳۰ میلیون لیتر یا در سال یک میلیارد لیتر چگونه قاچاق می‌شود که نمی‌توانید جلوی آن را بگیرید؟ همه نظام را متهم می‌کنند. جواب هم نمی‌توانیم بدهیم. واقعا این مقدار قاچاق از کجا می‌رود که ماموران و حکومتی‌ها نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند. از کجا یک میلیارد لیتر یا روزی ۳۰-۳۲ میلیون لیتر قاچاق می‌شود؟ بالاخره باید از جایی بیرون برود.
عارف ادامه داد: ۷۳ درصد مبادلات به کالاهای وارداتی اختصاص داشته و ۶.۴ میلیارد دلار و معادل ۲۷ درصد صادرات داشتیم، جالب است بدانید که حدود ۳ میلیارد دلار از قاچاق کالا به فرآورده‌های نفتی اختصاص یافته است.
او با بیان اینکه در سال ۹۲ میزان قاچاق ۲۵ میلیارد دلار بوده است، افزود: ۱۰ سال تلاش کردیم به ۲۳.۳ میلیارد رسیده است؛ یعنی ۷ - ۸ درصد کاهش پیدا کرده که فاجعه است. قاچاق متاسفانه در کشور به یک وضعیت پایدار رسیده است و یک پایداری را در قاچاق می‌بینیم که علی‌رغم همه هزینه‌های انسانی معنوی و اقتصادی که از عدد حدود ۲۵ نتوانستیم تغییر بکنیم از ۲۵ به ۲۳.۲ میلیارد آمده ایم.
عارف ادامه داد: این مسئله جدی ماست که چه کار باید بکنیم که حداقل مطابق با حکم قانونی که در برنامه هفتم آمده حداقل قاچاق سالی ۱۵ درصد کاهش پیدا کند. مبارزه با قاچاق یک عزم جدی از سوی کل حاکمیت و سه قوه را می طلبد.
انتقاد شدید عارف از قاچاق سوخت: مردم می‌پرسند روزی ۳۰ میلیون لیتر سوخت چگونه قاچاق می‌شود؟
